Op 13 november 2023 verliest Peter Stiphout de ongelijke strijd tegen zijn slopende ziekte. Na zijn militaire loopbaan, waaronder een Vredesmissie naar Cambodja, zet Peter zich in voor hulp aan andere veteranen en hun familie. Peter is geen man die zich op de borst klopt over wat hij allemaal doet, maar een helper zonder veel woorden. ’Gewoon doen, publiciteit is niet nodig’. Kort voor zijn laatste verjaardag vertelt Peter in vertrouwde omgeving zijn verhaal.

Peter Stiphout heeft het op zestienjarige leeftijd allemaal wel gezien en monstert in 1960 aan bij de Koninklijke Marine als matroos der 3e klasse. De laagste rang, ‘maar ja, je moet ergens beginnen’. Peter wordt administrateur en dat betekent veelal in een kantoor aan de wal werken in plaats van op een marineschip de wereldzeeën bevaren. Meer van de wereld zien, komt toch op zijn pad, want als hij in 1992 bij zijn meerdere wordt geroepen krijgt hij te horen ‘pak je plunjezak maar, je gaat voor een half jaar op Vredesmissie naar Cambodja’. Voor Peter een totale verrassing. “Ik weet niet eens waar het ligt en nee zeggen is niet mogelijk, want dan ga je de dienst uit.”

Niet te vergelijken
In tegenstelling tot kameraden die in gevaarlijke situaties terecht komen, is het voor Peter, als lid van de Staf op het hoofdkwartier van de VN Commissie, best te doen. Peter: “De missie bestaat uit het begeleiden van de verkiezingen en is niet te vergelijken met bijvoorbeeld de Indië veteranen, die geen idee hebben waar ze naartoe gaan, wat ze te wachten staat en het maar moeten uitzoeken bij terugkomst in Nederland. Wij hebben moderne communicatiemiddelen en zelfs echtgenote Elsje kan een keer op bezoek komen.” 

Veteranen Platform
Peter zwaait in 1997 af met eervol ontslag als luitenant ter zee der 1e klasse. “De kinderen zijn dan al het huis uit en ik heb mooi de tijd om andere dingen te doen.” Peter is secretaris van de Werkgroep Post Actieven van de Koninklijke Vereniging van Marine Officieren (KVMO) en in die functie vertegenwoordiger bij het Veteranen Platform, waarbij zo’n dertig verenigingen zijn aangesloten. Het veteranengebeuren in Purmerend staat dan op een laag pitje, want eerdere pogingen om bijeenkomsten te organiseren lopen op niets uit. Peter: “Terwijl ik druk in de weer ben met het sociale gebeuren in Purmerend, waaronder de wijkkrant en de verkeersgroep, zie ik dat in andere plaatsen met succes veteranencafés worden opgericht. Nou, dat lijkt mij ideaal, maar dan moet er wel een geschikte plek worden gevonden.” 

Mona Keizer
Peter gaat aan de slag, maar een café dat hij, mede vanwege de naam, op het oog heeft is helaas gesloten. Geen nood, een paar deuren verder stapt hij bij Frans Spijkerman binnen met de vraag ’kunnen we hier maandelijks een veteranencafé houden’? Frans vraagt voorzichtig om hoeveel veteranen het gaat, waarop Peter antwoord ‘ongeveer vierhonderd’.  Als Frans toch even schrikt, vult Peter met een lach meteen aan, ‘maar niet allemaal tegelijk hoor’. Er is dan al overleg met burgemeester Leen Verbeek, later Fons Hertog en Don Bijl over een Veteranendag die wordt gehouden in 2009. Op 4 maart 2009 opent wethouder Mona Keizer in de achterzaal van het (oude) Koffiehuis Spijkerman in het bijzijn van ruim tachtig veteranen en partners het eerste Veteranencafé in Purmerend.

Gouden Waarderingsspeld
Op 2 februari 2010 wordt de Stichting Veteranen Purmerend opgericht met als doel ‘het bevorderen van de maatschappelijke erkenning en waardering van veteranen in het algemeen en die in Purmerend en omstreken in het bijzonder’. Burgemeester Don Bijl neemt in december de functie van Beschermheer op zich. Peter is ook coördinator van het nuldelijns ondersteuningssysteem voor veteranen, oorlogs- en dienstslachtoffers en hun relaties. In 2020 ontvangt de stichting de Gouden Waarderingsspeld van de Gemeente Purmerend.

4-5 mei comité
In 2015 zorgt Peter Stiphout als vertegenwoordiger van de SVP, samen met onder andere afgevaardigden van Gilde Purmerend, VHP en Stichting Marktstad, voor de oprichting van het 4-5 mei Comité Purmerend. Samen organiseren zij activiteiten als de jaarlijkse Dodenherdenking. In 2016 wordt Peter Stiphout wegens zijn jarenlange vrijwilligerswerk op vele gebieden benoemt tot Lid in de Orde van Oranje Nassau. Peter: “Gelukkig kan het bestuur na de vervelende coronaperiode weer een Veteranendag organiseren en veel veteranen en partners genieten in Wokrestaurant De Doele van een leuke middag met gastspreker en een ‘blauwe hap’ (rijstmaaltijd) en worden weer veel herinneringen opgehaald. Na een bijzondere en hartverwarmende toespraak maakt Beschermvrouwe burgemeester Ellen van Selm in persoonlijke gesprekken kennis met de veteranen.

Hele klus
Dat het Veteranencafé een succes is, blijkt wel uit de inmiddels bijna 150 bijeenkomsten. Peter: “De bijeenkomsten zijn op woensdagmiddag en daardoor zijn ‘jonge veteranen’ vanwege werk vaak niet in de gelegenheid de bijeenkomsten bij te wonen. Dit jaar kon Veteranendag plaatsvinden op zaterdag en daardoor werd het een gemengd gezelschap met ook ‘jonge veteranen’. Het is altijd een hele klus om zoiets op touw te zetten, maar samen met bestuursleden, Ron Hessink, Guus Speijers, Cees Bohte en Roy Sutherland, de heer Chi van Wokrestaurand De Doele, scholieren van het ROC Horizon College, Doña Pessy en haar band en Gemeente Purmerend zijn we er in geslaagd weer een mooie Veteranendag te organiseren.

In vrede
Ondanks zijn slopende ziekte is Peter toch aanwezig op de Veteranendag 2023 en geniet van het plezier dat ‘zijn veteranen’ beleven. Volgende Veteranendagen zullen anders zijn, geen Peter Stiphout die in zijn openingsspeech de aanwezigen welkom heet en op militaire toon duidelijk maakt hoe de middag gaat verlopen, voordat hij ‘de manschappen loslaat’.  In gedachten van velen is hij er echter gewoon bij. Peter Stiphout, hij zette zich in voor de vrede, moge hij rusten in vrede.

Tekst Dick Blokker [voorziter 4 en 5 mei comité] en Piet Jonker [redacteur De Weidevenner]